zeven eeuwen bouw- en woongeschiedenis van het huidige Huis Van Brecht, een bloemlezing’
Presentatie: Jacques Brinkhof Datum: DINSDAG 16 september 2025 Tijd: 19.30 – 22.00 uur (zaal open: 19.00 uur)
Locatie: Ontmoetingscentrum De Vlieren, Mgr. Nolensplein 1, 4812 JC BREDA
GRATIS ENTREE voor leden van De Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland. Graag vooraf aanmelden via; secretariaat@bredaenommeland.nl
Niet leden betalen vooraf € 5,00, door overmaking op rek nr: NL83 INGB 000 11 28 188 tnv Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland. Ovv huis van Brecht.
Het Huis van Brecht staat bekend als het oudste, nog bestaande stenen huis van Breda.
Jacques neemt ons vanavond mee in de geschiedenis van het Huis van Brecht. Hij zal speciale aandacht schenken aan de verschillende bewoners en hun specifieke bijdrage aan de bouwgeschiedenis van dit Bredase monument..
In 1427 kwam het huis door huwelijk in handen van Jan van Brecht, die het huis zijn naam gaf. Het pand is een van de weinigen die niet afbrandden in 1490 en 1534. Godert van Brecht bouwde in 1529 de laatgotische galerij aan de binnenplaats. De laatste ‘Bredase’ Van Brecht, Anna, verkocht het pand in 1607. Het pand bleef een van de aanzienlijkste huizen van Breda. In het begin van de negentiende eeuw werd het pand bij het KMA-complex getrokken en in 1993 gerestaureerd. Het huis is een goed voorbeeld van hoe een adellijke woning in Breda in de zestiende eeuw uit zag.
Jacques Brinkhof (luitenant kolonel bd) is na zijn pensionering lid geworden van de Historische Verzameling KMA. Hij heeft in die hoedanigheid uitgebreid studie gemaakt van het Huis van Brecht.
Langs deze weg nodigt het bestuur van de Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland u van harte uit tot het bijwonen van de presentatie van het
Jaarboek “de Oranjeboom”, LXXVII
Editie 2024.
Bouwen en ondernemen in het Interbellum (1918 – 1940)
Tevens opening van de fototentoonstelling: INTERBELLUMDe bouw van de Sacaramentskerk en enkele woonwijken.
Niet leden betalen vooraf € 5,00,door overmaking op rek nr:
NL83 INGB 000 11 28 188
tnv Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland.
ovv PRESENTATIE JAARBOEK.
Betaling bij binnenkomst ook mogelijk.
De Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland Is vanaf 1 januari 2024 een fusievereniging van de Geschiedkundige- en Oudheidkundige kring van Stad en Land van Breda “De Oranjeboom” en Erfgoedvereniging Engelbrecht van Nassau.
De vereniging heeft als doel: het onderzoeken van het verleden van Breda en ommeland, het bevorderen van het behoud van historische waarden in dat gebied en het delen van die kennis en het verrichten van al wat hiermee verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.
De vereniging tracht dit doel onder meer te bereiken door:
Het houden van lezingen, excursies en andere activiteiten.
Het uitgeven of doen uitgeven van publicaties.
Samen te werken met organisaties en personen, die zouden kunnen helpen het gestelde doel te bereiken.
Het Jaarboek “de ORANJEBOOM” is niet meer weg te denken uit de beschrijving van de geschiedenis van Breda. Dit jaar wordt het 77ste deel van het jaarboek gepresenteerd.
De presentatie van de middag is in handen van de Marc Cantrijn, voorzitter Breda en ommeland.
14.30 uur: Inloop met koffie en thee.
15.00: Opening door de voorzitter van de Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland, Marc Cantrijn.
15.05: Geert Siefken, Honderd jaar Sacramentskerk en Sacramentskoor.
15.15: Mart Franken, De Bredase Sacramentskerk van Jan van Dongen jr. Exponent van de roaring twenties in de katholieke architectuur.
15.35: Just de Leeuwe. Machiel Vrijenhoek als architect van de socialistische woningbouwvereniging in Breda.
15,50: Frans Gooskens: De vele bouwprojecten van Jan van Poppel. En waarom krijgt Breda in 1935 een passage, die geen passage is?
16.05: Frans Gooskens, voorzitter redactiecommissie, over de inhoud van Jaarboek 77 en aanbieding eerste exemplaar aan het bestuur van de Sacramentskerk, de Familie van Poppel en de Familie Korteweg. Tevens opening fototentoonstelling, over de bouw van de Sacramentskerk en nieuwe woonwijken.
16.15: Afsluiting door voorzitter Marc Cantrijn.
16.20 – 17.30: Uitreiking Jaarboeken aan de leden. Ontmoeting met een drankje en een hapje.
Fototentoonstelling: INTERBELLUM.De bouw van de Sacramentskerk en nieuwe woonwijken
INTERBELLUM. Een tijd van crisis en gevaar voor oorlog. Maar ook een tijd met vooruitstrevende architectuur en technische ontwikkelingen. Met afbeeldingen uit Jaarboek De Oranjeboom 77 wordt een overzicht gegeven van de de bouw van nieuwe woonwijken in Breda rond de singels.
Er is eerst aandacht voor de bouw van de Sacramentskerk. Daarna wordt de focus verlegd naar de nieuwe wijken met arbeiderswoningen aan de westkant van de stad. Recent opgerichte woningbouwverenigingen, katholiek en socialistisch, gaan de strijd aan om de gunst van de arbeider.
Eind jaren twintig en tijdens de jaren dertig gaan de twee bouwondernemers, Jan van Poppel en Jaap Korteweg, honderden jaren dertig woningen bouwen. Door de beschikbaar gekomen goedkope arbeid en bouwmaterialen kunnen zij kwalitatief goede herenhuizen bouwen. Deze woningen bepalen nog steeds een groot deel van het aanzien van de stad.
Tenslotte is er aandacht voor winkeliers Vennings, die mee voorop loopt bij de eerste televisie ontwikkelingen.
De fototentoonstelling is te bezoeken tot 26 april.
Breda’s eerste stappen in een totaal nieuw muziekgenre vóór WO-II
Presentatie: Jack van Elewout Datum: DINSDAG 11 maart 2025 Tijd: 19.30 – 22.00 uur (zaal open: 19.00 uur)
Locatie: Ontmoetingscentrum De Vlieren,Mgr. Nolensplein 1, 4812 JC BREDA
GRATIS ENTREE voor leden van De Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland.
Niet leden betalen vooraf € 5,00,
door overmaking op rek nr:NL83 INGB 000 11 28 188
tnv Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland.
Ovv Jasz Jass Jazz.
De naam ‘Jasz’ wordt in Breda in de jaren twintig van de vorige eeuw gehanteerd, met name ter aankondiging van amusement tijdens kermis, carnaval en stedelijke jubilea.
‘Jass’ is de benaming voor de Amerikaanse muziekstijl tussen 1917 en midden jaren twintig. ‘Jazz’ is de gebruikelijke naam voor alle muziekuitingen door musici uit Amerika met roots in de Afro-Amerikaanse populatie, gemixed met de muziektraditie van de emigranten uit West-Europa.
Vraag een willekeurige Bredanaar om een belangrijk Breda’s evenement te noemen en de kans is behoorlijk groot dat het jaarlijkse jazzfestival genoemd wordt. Het evenement bestaat inmiddels ruim vijftig jaar en is wereldwijd bekend.
De basis hiervoor ligt in de naoorlogse jazzexplosie, maar hoe zag dit er voor WO II uit ? De jazz wordt via de ‘plaat’ al sinds 1917 in Europa geïmporteerd. Hoe reageerde de gevestigde orde? Wat was de inbreng van de jeugd? Wat was er aan jazzactiviteiten merkbaar? Was er een relatie tussen commercie en jazz? Hoe was de verhouding tussen professionele en amateurjazzmusici ? Was Breda voor WO II een jazzstad??
Het Kilacadmon orkest van de KMA (1926 – 1940)
Jack van Elewout is auteur van de uitgebreide, driedelige studie: Bredase muziekschets van de 20ste eeuw. Hij is jazzliefhebber en muzikant, maakte daarnaast een historisch overzicht van de ontwikkeling van de jazzmuziek in Breda. Hij heeft alle jazzfestivals in de stad meegemaakt in diverse geledingen en is als middelbare scholier begonnen met het verzamelen en bewaren van publicaties aangaande het muziekevenement. Jack verzorgde voor ons een tweedelige lezing over de historie van het jazzfestival.
GRATIS ENTREE voor leden van De Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland. (Graag vooraf aanmelden via secretariaat@bredaenommeland.nl )
Niet-leden betalen vooraf € 5,00, door overmaking op rek nr: NL83 INGB 000 11 28 188 tnv Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland. ovv. Bredase genealogie
Frans Roelvink zal ons vanavond meenemen in de wereld van de genealogie, ook wel stamboomonderzoek. Het is een discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderlijk onderzoek en de afstamming van een familie.
Voor de pauze zal Frans een toelichting geven op stamboomonderzoek in het algemeen, de bronnen die geraadpleegd kunnen worden, waar we deze bronnen kunnen vinden, wat er momenteel online te vinden en de werkwijze.
Het gedeelte na de pauze zal een soort genealogische tijdreis zijn door de geschiedenis van Breda:
Frans zal starten bij de Middeleeuwse Heren van Breda met hun aanhang en daarna de oligargische magistraat van Breda in de zeventiende en de achttiende eeuw bespreken. Hierbij schenkt hij o.a. aandacht aan de grafzerken en epitafen in de Grote Kerk.
Ook is er aandacht voor Bredase familiebedrijven, waarbij genealogie een belangrijke rol speelt. Denk hierbij aan de Etna en de Drie Hoefijzers.
Tenslotte zal het onderwerp genealogie en demografie besproken worden: Waar komt de Bredase bevolking vandaan ?
Frans Roelvink (1951, Oirschot) woont vanaf 1974 in Breda, werkte eerst bij een grafisch bedrijf voordat hij bij de gemeente Breda functies vervulde bij Sociale Zaken en Interne Dienstverlening.
Zijn belangstelling voor genealogie werd rond 1974 gewekt door de verhalen in zijn familie over twee overgrootvaders en een grootvader. Bij zijn voorouderonderzoek is hij terug tot in de middeleeuwen gekomen.
Frans is bijna 35 jaar als vrijwilliger actief geweest binnen de Nederlandse Genealogische Vereniging. Daarnaast was hij actief zowel in Engelbrecht van Nassau (eindredacteur kwartaalblad) als De Oranjeboom.
Volgende lezing: Op dinsdag 14 januari 2025 zal de ALV worden gehouden.
De eerste lezingen staan gepland op dinsdag 11 februari en dinsdag 11 maart.
GRATIS ENTREE voor leden van De Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland. (Graag vooraf aanmelden)
Niet leden betalen vooraf € 5,00, door overmaking op rek nr: NL83 INGB 000 11 28 188 T.n.v. Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland. ovv. Poolse Gemeenschap
Voor de pauze zal Frank een toelichting geven op het begin van de oorlog en het versplinterde Poolse leger. Vervolgens zoemt hij in op de vorming van de Poolse Pantserdivisie onder generaal Maczek.
Deze Pantserdivisie trok van Normandië naar Wilhelmshaven, met een oponthoud van vijf maanden in Breda en omgeving. Een oponthoud met verstrekkende gevolgen…
Na de pauze start Frank met de bevrijding van Breda: ‘In 1944 werd Breda bevrijd en bevree’en, gelukkig heeft onze stad er weinig onder gelee’en.’
In 1945 braken spannende tijden aan: Hoe nu verder, niet terug naar Polen …. en dan Frank staat stil bij een belangrijk hoofdstuk: ‘Bij ons thuis…’ Hij vertelt over de Poolse gemeenschap in Breda, de Poolse kerk, verenigingen, cafés. Tenslotte staat hij kort stil bij de onderwijsprojecten van het Maczek Memorial.
Frank Jankowski is in 1952 geboren als derde kind van een Bredaas meisje en een Poolse bevrijder. Na de Doornbosschool en de Jozef-ULO ging hij naar de Kweekschool.
Hij werkte 45 jaar in het onderwijs als leerkracht, directeur, bovenschools directeur en voorzitter college van bestuur. In zijn vrije tijd was hij dirigent van verschillende jeugd- en jongerenkoren.
Momenteel is Frank o.a. secretaris van de educatie commissie van het Generaal Maczek Memorial.
Volgende lezing: Op dinsdag 26 november zal Dhr. Frans Roelvink een lezing voor ons verzorgen, die in de Waalse Kerk, aanvang 19.30 uur zal worden gehouden. Het onderwerp: Genealogie in het algemeen en specifieke Bredase onderwerpen in het bijzonder.
Recent ontvingen we het bericht dat ons erelid Kees Machielsen is overleden. Kees was gedurende vele jaren voorzitter van De Oranjeboom. Zijn onuitputtelijke energie en enthousiasme zijn voor de vereniging gedurende vele jaren van grote waarde geweest. Kees was op vele terreinen actief. Als voorzitter zette hij met het bestuur de koers van de vereniging uit en zorgde voor een goede relatie met de gemeente Breda en andere relevante organisaties en personen. Daarnaast was hij ook graag bezig met de verspreiding van de jaarboeken en andere praktische zaken. Hij stond altijd klaar met woord en daad.
Op 9 juni 2015 nam Kees na zo’n 10 jaar afscheid als voorzitter van de vereniging en is hij tot erelid benoemd voor zijn vele verdiensten. Ook na zijn afscheid als voorzitter is hij de vereniging met raad en daad blijven bijstaan. We zijn hem daarvoor intens dankbaar. Kees overleed op 83-jarige leeftijd op 12 september 2024. Hij zal worden gemist. We wensen zijn nabestaanden veel sterkte toe.
Locatie: Ontmoetingscentrum De Vlieren, Mgr. Nolensplein 1, 4812 JC BREDA
GRATIS ENTREE voor leden van De Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland.
Niet-leden betalen vooraf € 5,00, door overmaking op rek nr: NL83 INGB 000 11 28 188 tnv Erfgoed- en Geschiedkundige Vereniging Breda en ommeland. ovv MEI 1940.
Toelichting:
Brabant was bij de inval van de Duitsers in mei 1940 hét scharnierpunt in de strijd tussen de Franse en Duitse legers.
Maar waarom ontruimde ons 3e Legerkorps meteen al Noord-Brabant? Hoe verliep de opmars naar de Moerdijkbruggen? Wat was de waarde van de Peel Raamstelling?
Waarom waren de Fransen zo kwaad? Wat kon hun 7e leger in West-Brabant nog uitrichten?
Waarom waren de Engelsen zo geïrriteerd en Hitler woedend?
Wat weten wij er nog van?
De meeste Nederlanders kennen de achtergronden van de herdenkingen op 4 mei 1945 en het bevrijdingsfeest op 5 mei 1945. Maar wat weten zij van de meidagen in 1940? Hoe lang duurde deze strijd? Waarom capituleerde wij al zo snel en wat ging eraan vooraf?
Wat was de precieze aanleiding, waarom moest Breda evacueren? Hoe succesvol was ons leger, hoe doortastend de regering?
Hoofdinspecteur (politie) Tony Mouw geeft door het hele land lezingen over Politiegeschiedenis en over de inval van de Duitsers in 1940 en alles wat daaraan voorafging. De lezing over de inval behandelt uitgebreid de aanloop naar deze dramatische meidagen en vertelt niet alleen het verloop van de strijd, maar ook de politieke en bestuurlijke kant. Daarbij wordt specifiek de regionale Brabantse situatie behandeld.
De lezing is interactief en er zal gebruik worden gemaakt van landkaarten uit 1898 en 1928, en diverse historische gebruiksvoorwerpen.
